مدیریت کیفیت

مدیریت کیفیت، تضمین برای پایدار بودن محصولات و خدمات سازمان ها از طریق ایجاد و بهینه سازی فرآیند ها شامل تعیین ورودی ها، خروجی ها، منابع لازم، شاخصهای پایش و… یکی از بحث های مهم در زمینه تولید و خدمات است که توسط مدیر کیفیت یا کارشناسان تضمین کیفیت اجرا می گردد. مدیر کیفیت

بر طبق یکی از نگرشها، مدیریت کیفیت یعنی نظارت بر فرآیند های ساخت و تولید محصول برای ایجاد اطمینان از مطابقت فرآیند ها و محصولات با آنچه مورد نظر استانداردها یا مشتری بوده‌ است و این نظارت از مرحله دریافت و سفارش مواد اولیه تا خدمات پس از فروش را شامل می گردد و بدین ترتیب طیف وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌گردد.

تاریخچه مدیریت کیفیت

مفهوم نوین کیفیت، محصول قرن ۲۰ یعنی آغاز تولید انبوع در انقلاب صنعتی است که کارخانه داران جهت کنترل محصول نهایی محبور به استخدام و بکارگیری بازرسان زیادی برای خطوط تولید خود بودند که نتیجه آن ایجاد هزینه های بسیار زیادی بازرسی کیفی و عدم صفر شدن خروجی نامنطبق از شرکت بود.

در این زمان آنها فکری به سرشان زد و آنهم کتنرل فرآیند ها شامل فرآیند های ورودی کالا یعنی کنترل تامین کنندگان و همچنین کنترل فرآیندهای داخلی تولید، مونتاژ و بسته بندی بود که سرآغاز پیاده سازی و استقرار سیستم های مدیریت در صنعت گردید.

سالها بعد با تلاش و ابتکار سه خودروساز آمریکایی، جنرال موتورز، کرایسلر و فورد توسعه یافت و تحت عنوان استاندارد QS 9000 یا سیستم کیفیت، توسعه یافت و به سایر نقاط جهان نیز النتقال داده شد.

فعالیت‌های اصلی مدیریت کیفیت

تضمین کیفیت

کنترل کیفیت

گستره 

حوزه های فعالیت های مدیریت کیفیت

این مبحث شامل چهار حوزه اصلی می‌باشد که عبارتند از:

برنامه‌ریزی کیفیت؛

برنامه ریزی کیفیت می تواند شامل طرح های کیفیت یا همان طرح کنترل(Control Plan) اشاره کرد که به عنوان مبنا و مرجع تمام بازرسی های کیفی که در کنترل کیفیت انجام می شود، قرار گیرد که توسط مدیر کیفیت تایید می گردد.

تضمین کیفیت؛

تضمین کیفیت شامل تمام اقداماتی است که توسط مدیر کیفیت یا کارشناسان تضمین کیفیت در راستای اطمینان از اجر و اثر بخشی سیستم مدیریت کیفیت صورت می گیرد و طرح کیفی و کنترل کیفیت نیز بخشی از آن سیستم محسوب می گردد.

در تضمین کیفیت می توآن به بررسی اثر بخشی اقدامات و برنامه ها، ممیزی ها، تجزیه وتحلیل دادها، مدیریت اطلاعات مدون، بازنگری مدیریت اشاره نمود.

کنترل کیفیت؛

کنترل کیفیت شامل تمام بازرسی های کیفی کالای ورودی، کالای در جریان ساخت(حین تولید) و محصول نهایی می باشد که در داخل سازمان ها توسط بازرسان کیفی و زیر نظر مدیران کیفیت صورت می گیرد.

در نگاه جامع تر به کنترل کیفیت و در گستره بزرگتری از مدیریت کیفیت، اقدامات دیگری به شرح زیر صورت می گیرد که در حالت عادی در سازمان های غیر خودرویی انجام نمی شود.

آدیت محصول(SQFE)

بازرسی جامع ابعادی

بهبود کیفیت؛

به تمام برنامه هایی که در راستای افزایش شاخص های کیفی سازمان صورت می گیرد و باعث بهبود یک مشخصه در وضعیت آتی نسبت به وضعیت فعلی می گردد، بهبود کیفیت گفته می شود که مستلزم صرف زمان و هزینه است.

مدیریت کیفیت در سایر حوزه ها

امروزه مدیریت کیفیت نه تنها حوزه تولید، بلکه خدمات را در سازمان های دولتی، خصوصی و عمومی را نیز شامل شده و این موضوع در دولت ها و سیستم های آموزش و پرورش یکی از مباحث نوین است.

مهارت هایی که یک مدیر یا کارشناس تضمین کیفیت باید داشته باشد

اولین و کلیدی ترین دانش و آگاهی لازم برای یک مدیر یا کارشناس تضمین کیفیت، آشنایی و تسلط به الزامات استاندارد ISO 9001 است که بر مبنای آن مهارت های زیر نیز تعیین و الزام می گردد که در فرآیند های استخدام کارشناس تضمین کیفیت یا مدیر سیستم ها و روش ها مورد توجه قرار می گیرد:

مهارت طراحی سیستم مدیریت و فرآیند ها

آشنایی و تسلط به تهیه و تدوین روش های اجرایی

آشنایی و تسلط به تهیه و تدوین دستورالعمل های سیستمی و کاری

آشنا به طراحی فرمهای ثبت داده ها و گزارشات

مهارت تهیه و تدوین چکلیست های ممیزی و کنترلی

مهارت شناسایی عوامل محیطی و تدوین استراتژی ها

مهارت مدیریت اهداف و برنامه ها

مهارت شناسایی و ارزیابی ریسک ها و فرصت ها

مهارت مدیریت و خلق دانش در سازمان

دانش مدیریت تغییرات

قابلیت انجام پایش و اندازه گیری محصولت و خدمات

توانایی انجام پایش و اندازه گیری فرآیند ها

مهارت تجزیه و تحلیل اده ها

مهارت انجام ممیزی داخلی و بستن عدم انطباق ها