شرکت کیفیت پژوهان آریا مشاور سیستم های مدیریت کیفیت، ایمنی و
توضیحات
شناسنامه فرآیندهای استاندارد IATF یکی از ابزارهای کلیدی در سیستم‌های مدیریت کیفیت است که هدف آن مستندسازی، تعریف و شفاف‌سازی تمامی فرآیندهای سازمانی و عملکردهای مختلف در ارتباط با استانداردهای IATF 16949 می‌باشد. این شناسنامه به‌عنوان یک مرجع مستند و رسمی برای ارزیابی، کنترل و بهبود عملکرد فرآیندها در سازمان به کار می‌رود. شناسنامه فرآیندها شامل تمامی جزئیات لازم برای شناسایی و مدیریت فرآیندها از جمله ورودی‌ها، خروجی‌ها، مسئولیت‌ها، معیارهای عملکرد و ارتباطات بین فرآیندها می‌باشد.
سرفصل شناسنامه فرآیند های استاندارد IATF
IATF چیست؟
IATF مخفف عبارت International Automotive Task Force است که در زبان فارسی به “گروه کاری بین‌المللی صنعت خودرو” ترجمه می گردد.
این گروه یک مجموعه جهانی از تولیدکنندگان خودرو و انجمن‌های صنعت خودرو است که برای توسعه و نظارت بر استانداردهای کیفیت برای تأمین‌کنندگان صنعت خودروسازی همکاری می‌کند. هدف اصلی IATF ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات در صنعت خودروسازی و تضمین رعایت استانداردهای بین‌المللی است. مشهورترین استاندارد توسعه‌یافته توسط IATF، IATF 16949 است که برای سیستم مدیریت کیفیت در صنعت خودرو طراحی شده و به‌ویژه در تولید قطعات خودرو و تأمین‌کنندگان آن کاربرد دارد.
هدف از تهیه و تدوین شناسنامه فرآیندهای استاندارد IATF
هدف از تدوین شناسنامه فرآیندها، ارائه یک ساختار شفاف و یکپارچه برای مدیریت و نظارت بر تمامی فرآیندهای سازمان است. این شناسنامه به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرآیندها را به‌دقت شناسایی کرده و به‌صورت مستند، مسئولیت‌ها و ارتباطات بین فرآیندها را مشخص کنند. علاوه بر این، شناسنامه فرآیندها می‌تواند به‌عنوان یک ابزار برای ارزیابی کارایی و اثربخشی فرآیندها، شناسایی نقاط قوت و ضعف، و همچنین بهبود مستمر در سطح سازمان عمل کند.
نحوه پیاده سازی فرآیندهای استاندارد IATF
پیاده‌سازی فرآیندهای سیتم مدیریت کیفیت در صنعت خودرو در سازمان مستلزم تدوین یک روش ساختاری است که تمامی مراحل فرآیند، از آغاز تا پایان، با جزئیات مشخص شود. فرآیندها باید به‌صورت مستند به تمامی کارکنان و ذینفعان مرتبط منتقل شود تا درک دقیقی از هر فرآیند و نقش آن در دستیابی به اهداف کیفیت سازمان به‌دست آید. این شناسنامه معمولاً از بخش‌های مختلفی همچون تعریف فرآیند، ورودی‌ها، خروجی‌ها، مسئولیت‌ها، شاخص‌های عملکرد، و همچنین روش‌های نظارت و کنترل تشکیل می‌شود.
نحوه کنترل عملکرد فرآیندهای استاندارد 16949 IATF
کنترل و پایش فرآیندها یکی از اجزای حیاتی برای اطمینان از اجرای صحیح فرآیندها در سازمان است. برای انجام این کار، معیارهای عملکرد مشخص و سیستم‌های نظارتی باید تعریف شوند تا در هر مرحله از فرآیند، نقاط قوت و ضعف شناسایی شود. این نظارت می‌تواند از طریق ممیزی‌های داخلی، بررسی مستندات و تحلیل داده‌ها صورت گیرد تا هرگونه انحراف از استانداردها و اهداف سازمانی اصلاح شود.
یک نمونه از شناسنامه فرآیندهای استانداردهای 16949 IATF
در زیر یک نمونه شناسنامه فرآیند برای فرآیند “کنترل تولید” در یک سازمان تولیدی تحت استاندارد IATF 16949 آورده شده است. این شناسنامه شامل محتویات دقیق برای هر بخش از فرآیند است:
1. شناسه فرآیند IATF 16949:
- عنوان فرآیند: کنترل تولید
- کد فرآیند: F-SP-02
2. مالکان و مسئولیت‌ها:
- صاحب فرآیند: مدیر تولید
- تیم مسئول فرآیند: رئیس کارگاه، سرپرست‌های تولید، کنترل کیفیت، مهندس فرآیند
- مالک ورودی‌ها: رئیس برنامه‌ریزی تولید
- مالک خروجی‌ها: مدیر کنترل کیفیت
3. اهداف فرآیند:
- اطمینان از تولید محصولات مطابق با الزامات کیفیت و مشخصات فنی.
- کاهش ضایعات و بازدهی بهینه در تولید.
- افزایش بهره‌وری فرآیند تولید با بهینه‌سازی زمان و منابع.
4. ورودی‌ها:
- نقشه‌ها و مشخصات فنی محصول (دریافت‌شده از دپارتمان طراحی).
- برنامه‌ریزی تولید (دریافت‌شده از دپارتمان برنامه‌ریزی).
- مواد اولیه و قطعات (دریافت‌شده از انبار و تأمین‌کنندگان).
5. خروجی‌ها:
- محصولات تولید شده با کیفیت مطابق با برنامه تولید.
- گزارش‌های کنترل کیفیت (شامل آزمون‌های کیفیت و انطباق با مشخصات).
- آمار تولید و کارایی فرآیند (شامل میزان تولید، ضایعات و خرابی‌ها).
6. الزامات قانونی و استانداردها:
- ISO 9001: الزامات سیستم مدیریت کیفیت.
- IATF 16949: الزامات استاندارد برای صنعت خودروسازی.
- الزامات محیط زیست و ایمنی کار.
7. منابع مورد نیاز:
- تجهیزات تولیدی (ماشین‌آلات و دستگاه‌ها).
- مواد اولیه (فلزات، پلاستیک، اجزای مورد نیاز).
- نیروی انسانی با صلاحیت (کارگران، اپراتورها، مهندسان).
8. فعالیت‌ها و مراحل شناسنامه فرآیندهای استاندارد IATF:
-
مرحله 1: برنامه‌ریزی تولید
- بررسی برنامه تولید روزانه/هفتگی از دپارتمان برنامه‌ریزی.
- تعیین نیازهای مواد اولیه و تأمین آن از انبار.
- تأمین ماشین‌آلات و منابع مورد نیاز برای فرآیند تولید.
-
مرحله 2: تولید محصول
- آغاز تولید مطابق با نقشه‌ها و مشخصات فنی.
- نظارت مستمر بر فرآیند تولید برای رعایت استانداردها.
- انجام آزمون‌های میانه فرآیند برای بررسی کیفیت محصولات.
-
مرحله 3: کنترل کیفیت
- انجام بازرسی‌های کیفی از محصولات در طول فرآیند تولید.
- ثبت نتایج بازرسی و آزمون‌ها.
- بررسی انطباق محصولات با استانداردها و مشخصات فنی.
-
مرحله 4: بسته‌بندی و انبارش
- بسته‌بندی محصولات مطابق با الزامات مشتری.
- ارسال محصولات به انبار یا ارسال مستقیم به مشتری.
9. ابزارها و روش‌ها:
- ابزار 1: دستگاه‌های کنترل کیفیت (دستگاه اندازه‌گیری ابعاد و دما).
- ابزار 2: سیستم ERP برای پیگیری مواد و تولید.
- روش: روش‌های بازرسی درون‌فرآیند و استفاده از چک‌لیست‌های کنترل کیفیت.
10. شاخص‌های عملکرد (KPIs):
- نسبت تولید بدون ضایعات: میزان تولید بدون نیاز به اصلاحات نسبت به تولید کلی.
- آمار بازرسی‌های انطباق: درصد محصولات مطابق با الزامات استاندارد.
- میانگین زمان خرابی دستگاه‌ها: زمان‌های توقف ماشین‌آلات در هر شیفت تولید.
11. روش‌های کنترل و نظارت فرآیندهای استاندارد IATF 16949:
- بازرسی درون‌فرآیند: نظارت مداوم بر کیفیت محصول در طول فرآیند تولید.
- کنترل خروجی: بازرسی نهایی پیش از بسته‌بندی.
- نظارت بر عملکرد ماشین‌آلات: استفاده از سیستم‌های نظارتی برای ثبت عملکرد دستگاه‌ها و شناسایی مشکلات احتمالی.
12. اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه:
- اقدام اصلاحی: در صورت مشاهده خرابی در ماشین‌آلات یا محصولات معیوب، اقدام به تعمیر یا تغییر فرآیند برای جلوگیری از تکرار می‌شود.
- اقدام پیشگیرانه: بررسی روند خرابی‌ها و مشکلات در تولید و انجام اصلاحات برای جلوگیری از تکرار مشکلات مشابه در آینده.
13. بررسی و بازنگری:
- دوره‌های بازنگری: ماهانه در جلسات مدیریت کیفیت، با بررسی شاخص‌های عملکرد.
- روش‌های بازنگری: تحلیل نتایج KPIs، گزارش‌های بازرسی، و بازخورد از مشتریان برای بهبود مستمر فرآیند.
14. ریسک‌ها و فرصت‌های فرآیند IATF 16949:
- ریسک‌ها: خرابی ماشین‌آلات، مشکلات تأمین مواد اولیه، نوسانات بازار.
- فرصت‌ها: بهینه‌سازی فرآیند تولید، کاهش ضایعات، بهبود کیفیت از طریق استفاده از فناوری‌های جدید.
15. الزامات مستندسازی فرآیندهای استاندارد IATF:
- فرم‌ها: فرم‌های بازرسی کیفی، فرم‌های گزارش تولید.
- مدارک: نقشه‌ها و مشخصات فنی محصول، گزارش‌های آزمون کیفیت.
- فرمت‌ها: دیجیتال (سیستم ERP)، کاغذی (فرم‌ها و گزارش‌ها).
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.